بسم الله الرحمن الرحیم

از ابتدا قصد داشتم، به دو زبان با علی صحبت کنم، عربی و فارسی.

نتایج مطالعاتی که در این زمینه داشتم، این بود که اگر بچه دو زبانه رشد کند، نه تنها ضرری ندارد بلکه در شکل گیری مغز او تاثیر مثبت می گذارد و کلی اثرات خوب دیگر هم دارد. این روزها متاسفانه مُد شده است که مادرها برای بچه هایشان سی دی های آموزش زبان انگلیسی می گذارند، آن هم از 3 ماهگی. من کاری با خوب یا بد بودن، این کار ندارم ولی فکر می کنم که حیف است که بچه ها در این دوران طلایی زبان بین المللی(!) را یاد بگیرند و زبان بین العالمینی (عالم غیب و عالم شهادت) را یاد نگیرند.

بعدها از آموزش مکالمه عربی منصرف شدم چون دیدم که چه کاری است، مگر من می خواهم بچه ام زبان عربی جدید را یاد بگیرد با کلی کلمات و واژه های مختلف که خیلی هایشان لغات وارداتی هستند که معرب شده و تلفظ خاصی پیدا کرده اند ضمن این که ما در صحبت روزمره مان، به خاطر سر وکار زیاد با مظاهر تکنولوژی، بیشتر از همین کلمات استفاده می کنیم، به علاوه این که خودم هم همتم برای صحبت به زبان عربی کم بود، به همین دلایل بی خیال این کار شدم و ترجیح دادم که روی قرآن متمرکز شوم. بعدها تاییداتی هم بر همین کار پیدا کردم که بعدا اگر عمری باقی بود، به حول و قوه الهی، شرح می دهم.

برای این که بچه با قرآن و معانی آن بیشتر مانوس شود، اولین کاری که مادر در ماه های اول، یعنی تقریبا از همان بدو تولد می تواند انجام دهد، استفاده از آیات قرآن در مکالمات روزمره است. این همان کاری است که امروزه با عنوان "گفتگوی قرآنی" شناخته می شود. بعدها از یکی از مسوولین جامعة القرآن شنیدم که پدر محمدحسین طباطبایی هم از همین شیوه برای آموزش او استفاده می کرده و در کارهای مختلف، آیات متناسب با آن کار را تلاوت می کرده است. مهم ترین مزیت این کار این است که باعث می شود بچه معنای قرآن را در عمل لمس کند و این مساله در ضمیر ناخودآگاهش حک شود که قرآن برنامه زندگی ماست و نه یک کتاب تشریفاتی و حاشیه ای و این که مفاهیم قرآن باید در متن حیات دنیایی، ساری و جاری باشد، یکی دیگر از مزایای این روش این است که بچه با معنای عبارات و کلمات قرآن آشنا می شود، مشکلی که ما امروز داریم، تفاوت زبانمان با زبان وحی است به همین دلیل نمی توانیم با قرآن به خوبی ارتباط برقرار کنیم، در حالیکه اگر بچه همراه با یادگیری زبان مادری، زبان قرآن را هم بیاموزد، این مشکل در بزرگسالی انشالله از بین خواهد رفت.

خب می گفتم که اولین کاری که مادر انجام می دهد، تلاوت آیات کاربردی قرآن است. در وهله اول به نظر می رسد که این کار، خیلی سخت است و احتیاج به تسلط بر قرآن دارد ولی این طور نیست. من نه حافظ قرآن هستم و نه مثل بعضی ها آنقدر با قرآن مانوس بوده ام که بتوانم تشخیص بدهم که چه مطالبی در قرآن آمده یا نیامده، اتفاقا از وقتی که تصمیم به انجام این کار گرفتم، کم کم با قرآن آشنا شدم. راه های ساده تری هم برای این کار وجود دارد، کافی است لیستی از آیات پرکاربرد تهیه کرد. من هم مدتی مطالعه کردم و تحقیق و جست و جو انجام دادم تا یک فهرست، درآوردم که البته جای کار بیشتر دارد. برای این کار می توان از کتاب های آیه ها و نقاشی های موسسه جامعة القرآن (4 جلد) و یا کتاب گفتگوی نورانی همین موسسه استفاده کرد. برای کسانی هم که علاقه بیشتر دارند یک سایت معرفی می کنم: http://www.maarefquran.com/Files/bookfarhang/farhangbooks.php

 خب می گفتم، مثلا در ماه های اول، تنها کارهایی که با بچه می توان انجام داد، شامل شیرخوردن، خوابیدن، تعویض پوشک، حمام کردن و از این قبیل کارهاست. برای هر کدام از این فعالیت ها، می توان یک آیه انتخاب کرد و در هنگام انجام عمل برای بچه خواند. مثلا وقتی می خواهیم به او شیر بدهیم، بخوانیم: وَ الْوالِداتُ یُرْضِعْنَ أَوْلادَهُنَّ حَوْلَیْنِ کامِلَیْن‏ (بقره/233). در این ماه های اولیه، تاکید بیشتر باید روی تلاوت روزانه قرآن باشد، به خصوص در هنگام شیردادن به بچه، تاثیر تلاوت قرآن خیلی بیشتر است.

هر چه سن بچه بالاتر می رود، آیات بیشتری را می توان برای او تلاوت کرد. مثلا از 6 ماهگی که دادن غذای کمکی شروع می شود، می توانیم هر زمان که خواستیم به بچه غذا بدهیم، بعد از گفتن "بسم الله"، بخوانیم: کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا (اعراف/31) و یا: فَلْیَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى‏ طَعامِه‏ (عبس/24)

این نوع تکلم قرآنی مختص سن خاصی نیست و از همان روزهای ابتدای تولد آغاز می شود و تا سنین بالاتر ادامه پیدا می کند.

انشالله بعدا در مورد یادگیری مفاهیم و واژه های قرآنی هم صحبت می کنم.